Wat zijn de verschillen tussen kunststof rijplaten?
Er zijn verschillende soorten rijplaten. Je hebt om te beginnen stalen en kunststof. In dit artikel richten wij ons tot de kunstof rijplaten. Daar in worden voor rijplaten vooral de HDPE en HMPE onderscheiden. Wij geven je hier de belangrijkste verschillen.
Belangrijk om te weten: wij verhuren uitsluitend HMPE rijplaten. Waarom? Daar kom je in dit artikel ook achter.
Ferry den Haan (vestigingsmanager in Wijk bij Duurstede)
“Hoe zit het ook alweer met de HMPE, HDPE en UHMPE. Wij leggen je de verschillen tussen kunststof rijplaten graag uit.”
Verschillen tussen polyetheen
Om te beginnen kan polyetheen in twee verschillende processen worden gemaakt:
- hogedichtheidpolyetheen (HDPE of PE-HD) wordt gemaakt bij lage druk, met behulp van een katalysator.
- lagedichtheidpolyetheen (LDPE of PE-LD) wordt bij hoge druk gemaakt. Zo’n 200 MPa (= 2000 bar).
Bij lage druk ontstaan lineaire ketens waardoor de stof kristallijn is opgebouwd.
Bij hoge druk ontstaat een polymeer met een hoge vertakkingsgraad waardoor de stof weinig kristallijn wordt. Een uitzondering is lineair lagedichtheidpolyetheen (LLDPE) dat wél hoofdzakelijk lineaire ketens bevat.
De dichtheid van deze polymeren is ongeveer
- voor LDPE ca. 0,91 tot 0,94 g/cm3
- voor LLDPE ca. 0,93 g/cm3
- voor HDPE ca. 0,95 tot 0,97 g/cm3
- HMPE, UHPE of ook wel UHMWPE (ultra high molecular weight PE) is een vierde variant. Dit type polyetheen wordt onder andere gebruikt voor de supersterke vezels.
Wat is HDPE?
Polyethyleen met hoge dichtheid (HDPE) of polyethyleen met hoge dichtheid (PEHD) is een thermoplastisch polymeer dat wordt geproduceerd uit het monomeer ethyleen.
Het wordt soms “alkatheen” of “polyethyleen” genoemd wanneer het wordt gebruikt voor HDPE-buizen. Met een hoge sterkte of ook wel dichtheidsverhouding wordt HDPE gebruikt bij de productie van plastic flessen, corrosiebestendige leidingen, en plastic timmerhout. HDPE wordt meestal gerecycled.
Andere kenmerken van HDPE zijn de hoge chemische bestendigheid. Maar ook dat HDPE volledig levensmiddelen geschikt is. Verder is HDPE uitstekend elektrische isolerend en vochtafstotend.
Wat zijn dan HDPE rijplaten?
In de kortste zin zijn HDPE rijplaten, dus rijplaten met een hoge dichtheid aan polyethyleen.
HDPE rijplaten zijn lichter en soepeler dan UHPE. HDPE is dankzij de uitstekende prijs – kwaliteit verhouding één van de meest toegepaste kunststoffen in de industrie. Een groot nadeel van HDPE rijplaten, is dat deze dus kunnen buigen. Stel je hebt deze HDPE rijplaten op een stoep liggen, waar mooie tegels zijn. Wanneer je daar bijvoorbeeld met een zware hoogwerker overheen rijdt, kan het zijn dat de tegels onder de rijplaat alsnog breken. Want doordat de rijplaten dus soepeler en meer buigzaam zijn, kan het gewicht te zwaar zijn waardoor de tegels dus alsnog breken.
Wat is HMPE?
Ultrahoog-moleculair-gewicht polyethyleen (UHMWPE, UHMW) is een subset van het thermoplastisch polyethyleen.
Ook bekend als high-modulus polyethyleen, (HMPE). Het heeft extreem lange ketens, met een moleculaire massa meestal tussen 3,5 en 7,5 miljoen amu. Amu is de massa eenheid. De langere keten van polyethyleen resulteert in een zeer taai materiaal. Met de hoogste slagvastheid van alle thermoplasten die momenteel gemaakt worden.
Wat zijn dan HMPE rijplaten?
HMPE (Hoog Moleculair Poly-Ethyleen) kunststof rijplaten zijn gemakkelijk te tillen. Maar belangrijker vormbestendig. Dit betekent dus dat deze niet tot nauwelijks kunnen buigen. Hierdoor kun je in tegenstelling tot HDPE rijplaten, wel met hele zware machines over de rijplaten rijden, zonder dat de tegels bijvoorbeeld breken.
De HMPE kunststof rijplaten zijn nagenoeg onbreekbaar en veel sterker dan andere kunststof rijplaten. De HMPE rijplaten gaan lang mee en zijn chemisch resistent tegen dieselolie, benzine, reinigingsmiddelen, vetten en de meeste zuren. Bovendien nemen de rijplaten bijna geen water op en goed bestand tegen UV-straling. Verschil met stalen rijplaten is dat ze geen roestsporen laten. IJzeren rijplaten doen dit wel. Hierdoor voorkom je sporen op de bestrating en voorkom je dure klachten. Tot slot gaan HMPE rijplaten veel langer mee en zijn daarmee veel efficiënter dan stalen rijplaten of rijplaten van andere kunststof.
Verschillen tussen eigenschappen HDPE en HMPE rijplaten
In onderstaande tabel, worden de verschillen in eigenschappen afgebeeld.
| Eigenschappen | HDPE rijplaten | HMPE rijplaten |
| Treksterkte | 9 N/mm² | 22 N/mm² |
| Rek tot breuk | >400% | >600% |
| Stijfheid (E-modules) | 200 N/mm² | 1000 N/mm² |
| Slagsterkte | zonder breuk | zonder breuk |
| Kerfslagsterkte | zonder breuk | zonder breuk |
| Kogeldruk hardheid | 15 N/mm² | 38 N/mm² |
| Min. gebruiks- temperatuur lange termijn | – 80 °C | – 100 °C |
| Max. gebruiks- temperatuur lange termijn | 70 °C | 80 °C |
| UV bestendig | ja | ja |
Conclusie van de verschillen van de kunststof rijplaten
Kortom, kunstof rijplaten zijn niet hetzelfde. De HDPE zijn tijdens het werken met hoogwerkers minder geschikt. Uiteraard kun je de zachtere rijplaten wel gebruiken voor evenementen. Maar door te kiezen voor HMPE ga je voor de hoogste kwaliteit.
Deze kunststof is dus een PE, maar heeft door zijn lange molecuul structuur veel betere eigenschappen dan LDPE of HDPE rijplaten. HMPE rijplaten zijn veel steviger (stijfheid) dan andere rijplaten. Maar zijn desondanks vrijwel onbreekbaar. Ook bij een belasting met zwaar materieel (vrachtwagens, kranen en shovels) zal een HMPE rijplaat niet breken.
De kunststof HMPE is bij uitstek geschikt voor toepassingen waar een hoge slijtvastheid gevraagd is. Daardoor zijn rijplaten uit dit materiaal ook bij regelmatig gebruik bestand tegen slijtage.
Bovendien is HMPE een kunststof die tegen extreem lage temperaturen bestand is. Ook bij een hoge belasting. Verder zijn HMPE rijplaten zijn chemisch resistent, vloeistoffen zoals dieselolie, benzine, reinigingsmiddelen, vetten en de meeste zuren hebben geen invloed op deze kunststof. Een ander groot voordeel is dat HMPE rijplaten geen water opnemen en goed bestand zijn tegen UV straling (zonlicht).